Zmagasz się z nadmierną potliwością? Chcesz wiedzieć, w jaki sposób możesz ograniczyć pocenie się? Czy mogą Ci w tym pomóc domowe sposoby? Odpowiadamy i prezentujemy najczęstsze przyczyny nadpotliwości oraz metody jej leczenia.
Pocenie się jest normalne – czy aby na pewno?
Pocenie się jest niezbędne do tego, by nasz organizm mógł utrzymać prawidłową temperaturę (tę funkcję nazywamy termoregulacją). Pocimy się przez całą dobę, także w czasie odpoczynku. Zdrowy człowiek dziennie wydziela średnio około litr potu. Oczywiście podczas upałów lub w trakcie aktywności fizycznej ilość produkowanego potu znacznie wzrasta. Niestety u niektórych osób gruczoły potowe nie pracują prawidłowo, a za zaburzenia uznajemy zarówno nadmierną, jak i zmniejszoną potliwość.
Nadmierna potliwość
Nadmierna potliwość (inaczej: hiperhydroza) to stan, w którym organizm wydziela więcej potu, niż potrzebuje do termoregulacji. Spowodowana jest wzmożoną pracą gruczołów potowych, wśród których wyróżniamy:
- gruczoły potowe ekrynowe – to one głównie odpowiadają za termoregulację, są rozmieszczone niemal na całym ciele;
- gruczoły potowe apokrynowe – uaktywniają się przede wszystkim podczas oddziaływania hormonów stresu, a znajdują się w okolicy pach, pachwin i krocza.
Jeśli obserwujesz u siebie wzmożoną potliwość, to zwróć uwagę, jakie okoliczności temu towarzyszą i w których miejscach najczęściej się pocisz. Podczas sytuacji silnie stresującej zazwyczaj wydzielamy więcej potu i jest to całkowicie normalne.
Rodzaje nadmiernej potliwości
Zanim przedstawimy Ci przyczyny – poznaj najważniejsze podziały nadmiernej potliwości. Dzielimy ją przede wszystkim ze względu na obszar występowania:
- uogólniona, gdy dotyczy całego ciała;
- miejscowa i występująca przede wszystkim w okolicy pach, stóp, dłoni, na owłosionej części głowy i twarzy.
Ważne jest też rozróżnienie na:
- nadpotliwość wtórną, która najczęściej towarzyszy różnym chorobom;
- nadpotliwość pierwotną – najczęściej ujawniającą się już w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania; bez związku z chorobami.
Przyczyny nadmiernej potliwości
Nadpotliwość pierwotna jest najczęściej miejscowa i do jej niwelowania wykorzystuje się toksynę botulinową. Przyczyny występowania tego rodzaju hiperhydrozy nie są znane, choć coraz częściej wspomina się, że nadpotliwość pach, dłoni i stóp ma podłoże genetyczne.
Z kolei nadpotliwość wtórna dotyczy najczęściej całego ciała. Może być związana z:
- cukrzycą, zwłaszcza w stanie hipoglikemii,
- menopauzą,
- nadczynnością tarczycy,
- chorobami neurologicznymi, szczególnie Parkinsona,
- niewydolnością serca,
- infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi,
- nowotworami,
- przyjmowaniem sterydów, niektórych leków obniżających ciśnienie krwi, a także stosowanych do leczenia depresji.
Jak więc widzisz – niektóre z czynników to poważne choroby lub zaburzenia. W przypadku nadpotliwości wtórnej kluczowe jest wyleczenie przyczyny, czyli najczęściej choroby, a jeśli to nie jest możliwe – doprowadzenie do takiego stanu, by chorobę można było uznać za kontrolowaną.
Czy mogę ograniczyć nadmierne pocenie?
Nadpotliwość pach, dłoni i stóp możesz w pewnym stopniu ograniczać, stosując:
- antyperspiranty (dostępne w różnych formach) pod pachami,
- żele lub preparaty w sprayu na stopy i dłonie.
Bardzo często wybieranym produktem są też tzw. blokery potu, które od antyperspirantów różnią się wyższą zawartością chlorku glinu (znanego pod nazwą “aluminium”).
Opinie specjalistów w zakresie stosowania tego typu preparatów są podzielone. Niektórzy wskazują, że antyperspiranty i blokery nie są najlepszym wyborem dla osób cierpiących na nadpotliwość. Jako powód wskazują oni konieczność użycia dużej ilości produktu, a to może prowadzić do kumulowania się w organizmie wspomnianego wcześniej aluminium.
O ile w badaniach przeprowadzonych dwie dekady temu uznano, że w organizmie gromadzą się zbyt małe ilości chlorku glinu, by mogły negatywnie wpływać na zdrowie, to najnowsza publikacja na ten temat nie jest już tak optymistyczna. Z artykułu pracowników Uniwersytetu Medycznego w Innsbrucku wynika, że kobiety, które kilka razy dziennie stosowały dezodoranty zawierające sole glinu, miały w organizmie wyższą koncentrację tej substancji.
Domowe sposoby na nadpotliwość
Na co dzień możesz zastosować 4 domowe sposoby, dzięki którym ograniczysz nadmierne wydzielanie potu.
- Zadbaj, by Twoja dieta była lekkostrawna, zawierała produkty o niskim indeksie glikemicznym, była bogata w warzywa i błonnik. Unikaj natomiast potraw pikantnych, żywności wysoko przetworzonej (zwłaszcza typu fast food) i wysokobiałkowej diety, ponieważ prowadzą one do zwiększonej produkcji potu.
- Wybieraj ubrania przewiewne, wykonane z naturalnych materiałów, jak np. len i bawełna. W mocno dopasowanych ubraniach, zrobionych ze sztucznych materiałów (np. poliester) skóra ma trudności z oddychaniem.
- Podczas kąpieli lub prysznica stosuj ciepłą lub chłodną wodę. Gorąca woda wzmaga pracę gruczołów potowych.
- Unikaj stresu i zadbaj o odpowiednią ilość snu. Kortyzol, noradrenalina i adrenalina, czyli hormony wydzielane w sytuacjach stresowych, aktywują do pracy gruczoły apokrynowe.
Zabiegi na nadpotliwość z wykorzystaniem toksyny botulinowej
Jednym z najczęściej stosowanych zabiegów u osób z hiperhydrozą miejscową jest leczenie nadpotliwości toksyną botulinową. Substancja ta blokuje przewodnictwo nerwowe. Jeśli zostanie odpowiednio podana, wpłynie na pracę nerwów zaopatrujących gruczoły potowe, dzięki czemu będą one wydzielać mniej potu. Pamiętaj jednak, że toksyna botulinowa działa tylko przez pewien czas, a efekty terapii z jej użyciem są odwracalne, dlatego zabieg należy powtarzać co ok. 3-12 miesięcy.
Toksynę botulinową możesz stosować w obrębie:
- pach,
- dłoni,
- stóp,
- twarzy,
- skóry głowy.
Zabieg jej podania w miejsca objęte nadmierną potliwością jest bardzo szybki i niemal bezbolesny (odczujesz tylko nakłucia niewielką igłą). Co do zasady mogą z niego skorzystać wszystkie osoby cierpiące na nadpotliwość miejscową, ale oczywiście konieczna jest uprzednia konsultacja z lekarzem.
Więcej porad zdrowotnych i estetycznych znajdziesz na naszym blogu.
